อสญฺญสตฺเตสุ สญฺญา อตฺถิ, น จ ตาย สญฺญาย สญฺญากรณียํ กโรตีติ? อามนฺตาฯ มนุสฺเสสุ สญฺญา อตฺถิ, น จ ตาย สญฺญาย สญฺญากรณียํ กโรตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ
[383] น วตฺตพฺพํ – ‘‘อสญฺญสตฺเตสุ สญฺญา อตฺถี’’ติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา – ‘‘สนฺติ, ภิกฺขเว, อสญฺญสตฺตา นาม เทวา; สญฺญุปฺปาทา จ ปน เต เทวา ตมฺหา กายา จวนฺตี’’ติ [ที. นิ. 1.68]! อตฺเถว สุตฺตนฺโตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ อสญฺญสตฺเตสุ สญฺญา อตฺถีติฯ
อสญฺญสตฺเตสุ สญฺญา อตฺถีติ? กิญฺจิ [กญฺจิ (สฺยา.)] กาเล อตฺถิ, กิญฺจิ กาเล นตฺถีติฯ กิญฺจิ กาเล สญฺญสตฺตา กิญฺจิ กาเล อสญฺญสตฺตา, กิญฺจิ กาเล สญฺญภโว กิญฺจิ กาเล อสญฺญภโว, กิญฺจิ กาเล ปญฺจโวการภโว กิญฺจิ กาเล เอกโวการภโวติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ
อสญฺญสตฺเตสุ สญฺญา กิญฺจิ กาเล อตฺถิ, กิญฺจิ กาเล นตฺถีติ? อามนฺตาฯ กํ กาลํ อตฺถิ, กํ กาลํ นตฺถีติ? จุติกาเล อุปปตฺติกาเล อตฺถิ, ฐิติกาเล นตฺถีติฯ จุติกาเล อุปปตฺติกาเล สญฺญสตฺตา, ฐิติกาเล อสญฺญสตฺตา; จุติกาเล อุปปตฺติกาเล สญฺญภโว, ฐิติกาเล อสญฺญภโว; จุติกาเล อุปปตฺติกาเล ปญฺจโวการภโว, ฐิติกาเล เอกโวการภโวติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ
อสญฺญกถา นิฏฺฐิตาฯ
3. ตติยวคฺโค
(32) 12. เนวสญฺญานาสญฺญายตนกถา
[384] เนวสญฺญานาสญฺญายตเน น วตฺตพฺพํ – ‘‘สญฺญา อตฺถี’’ติ? อามนฺตาฯ อสญฺญภโว อสญฺญคติ อสญฺญสตฺตาวาโส อสญฺญสํสาโร อสญฺญโยนิ อสญฺญตฺตภาวปฏิลาโภติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ